Γέμισαν από μωβ μέδουσες παραλίες στην Εύβοια

 

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea 

Οι μωβ μέδουσες έκαναν ήδη την επανεμφάνιση τους στις ελληνικές ακτές. 

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του evima.gr, χιλιάδες μωβ μέδουσες έχει ξεβράσει η θάλασσα στην παραλία της Λιανής Άμμου και στην παραλία Κουρέντι στην Χαλκίδα.

Μάλιστα, οι αμμουδιές έχουν γίνει μωβ. Ακόμα και μέσα στη θάλασσα οι μέδουσες ήταν πολλές και πολύχρωμες.

Η επιστημονική κοινότητα δηλώνει ότι είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.

Βιολογία και Οικολογία των Μωβ Μεδουσών

Η Pelagia noctiluca είναι είδος μέδουσας που χαρακτηρίζεται από την έντονη μωβ απόχρωση και τα μακριά πλοκάμια της, τα οποία διαθέτουν κνιδοκύτταρα ικανά να προκαλέσουν ερεθισμούς στο δέρμα. Συνήθως ευδοκιμεί σε θερμά νερά (πάνω από 20°C), αλλά έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα ανθεκτική σε ευρύ φάσμα θερμοκρασιών.

Παράγοντες που Ευνοούν την Εμφάνιση Μωβ Μεδουσών

Η παρουσία τους στις ακτές της Χαλκίδας τον χειμώνα αποδίδεται σε τρεις κύριους παράγοντες:

Κλιματική Αλλαγή: Η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας των θαλασσών λόγω της κλιματικής αλλαγής επηρεάζει την αναπαραγωγή και τη διασπορά του είδους. Ακόμη και σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, οι μωβ μέδουσες δείχνουν αυξημένη προσαρμοστικότητα.

Μεταβολές στα Θαλάσσια Ρεύματα: Οι αλλαγές στα ρεύματα, που συχνά σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τις μεταβολές της ατμοσφαιρικής πίεσης, μπορούν να οδηγήσουν σε συγκέντρωση μεδουσών κοντά στις ακτές.

Ευτροφισμός και Ρύπανση: Τα λιπάσματα και τα οργανικά απόβλητα από ανθρώπινες δραστηριότητες ενισχύουν την παραγωγή φυτοπλαγκτού, που αποτελεί κύρια πηγή τροφής για τις μέδουσες. Αυτή η υπερπροσφορά τροφής ευνοεί την αύξηση των πληθυσμών τους.

Επιπτώσεις στο Οικοσύστημα και την Κοινωνία

Οι μωβ μέδουσες επηρεάζουν σημαντικά τα θαλάσσια οικοσυστήματα, ανταγωνιζόμενες άλλα είδη για τροφή και καταναλώνοντας αυγά και προνύμφες ψαριών. Παράλληλα, η παρουσία τους προκαλεί προβλήματα στον τουρισμό και τη δημόσια υγεία, λόγω των ερεθιστικών τσιμπημάτων τους.

Προτεινόμενες Δράσεις και Μέτρα Διαχείρισης

Για την αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτείται:

Συστηματική Παρακολούθηση: Η επιστημονική κοινότητα πρέπει να εντείνει την παρακολούθηση των πληθυσμών μεδουσών και των περιβαλλοντικών παραμέτρων που επηρεάζουν την εξάπλωσή τους. Μείωση Ρύπανσης: Είναι απαραίτητη η εφαρμογή μέτρων για τη μείωση των οργανικών ρύπων και των θρεπτικών ουσιών που καταλήγουν στη θάλασσα. Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση: Η ευαισθητοποίηση των πολιτών και η ενεργός συμμετοχή τους στη διατήρηση της ποιότητας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων είναι κρίσιμης σημασίας.

Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί τη συνεργασία επιστημόνων, τοπικών αρχών και πολιτών για την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και την προσαρμογή στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.

Οι μωβ μέδουσες θεωρούνται από τα πιο επικίνδυνα είδη μεδουσών στην Μεσόγειο. Το τσίμπημα τους είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχουν. Οι νηματοκύστες των μεδουσών προκαλούν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο και κάψιμο.

Τα πιθανά συμπτώματα μετά από κέντρισμα από Pelagia noctiluca είναι τα ακόλουθα:

• Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας
• Ναυτία
• Πτώση πίεσης
• Ταχυκαρδία​
• Κεφαλαλγία
• Εμετός
• Διάρροια
• Σπασμός των βρόγχων
• Δύσπνοια

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν υπόταση, βράγχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης, οπότε και είναι απαραίτητη η μεταφορά στο νοσοκομείο. 

Συμβουλές για τους πολίτες

–Οι πολίτες καλούνται να κοιτάζουν τον καιρό και τους ανέμους πριν πάνε σε κάποια παραλία. Χρειάζεται να έχει αντίθετους ανέμους με την φορά της παραλία (π.χ. αν η παραλία έχει θέα προς τον Νότο, τότε για να μειώνεται η πιθανότητα να υπάρχουν μέδουσες πρέπει οι άνεμοι να κατεβαίνουν από τον Βορά, ώστε τον κυματισμό που δημιουργεί να τις διώχνει μακριά από τις παραλίες).

–Αν σε μια παραλία έχει πλαγκτόν, συνιστάται να αποφεύγουν οι πολίτες να κολυμπάνε, διότι οι μέδουσες τρέφονται με πλαγκτόν αλλά και τα κνιδοκύτταρα τους είναι μικρά, διαφανή και μπορούν να φτάσουν τα 10 μέτρα μήκος.

–Αν υπάρχει έντονο πρόβλημα με τις μωβ μέδουσες σε μια παραλία τότε συνιστάται οι πολίτες να μην ρισκάρουν να κολυμπήσουν και να φροντίζουν να έχουν πάντα κάποια αντισταμινική κρέμα μαζί τους.
–Για κανένα λόγο οι πολίτες δεν πρέπει να βγάζουν τις μέδουσες έξω για να τις θάψουν στην άμμο, λόγω του ότι μεταφέρεται το πρόβλημα έξω με πιθανότητα κάποιος να πατήσει έστω και τυχαία κάποια νηματοκύστη, αλλά και γιατί σε τέτοιες μεγάλες εξάρσεις όσες και να δουν οι πολίτες και να βγάλουν υπάρχουν και άλλες εκατοντάδες μέσα στην θάλασσα. Δεν πρόκειται να λυθεί έτσι το πρόβλημα.

– Καλούνται όλοι οι πολίτες που βλέπουν οποιαδήποτε μέδουσα να τραβάνε φωτογραφία (έστω και με το κινητό του) και να ανεβάζουν την καταγραφή στο inaturalist.org (η πλατφόρμα έχει εφαρμογή και για ios και android) βάζοντας το είδος μέδουσας (αν δεν γνωρίζουν το είδος ας τοποθετούν cnidaria), την ημερομηνία που την είδανε και την ακριβή τοποθεσία. Με αυτό τον τρόπο ενημερώνεται ο σπέσιαλ google χάρτης που φτιάξαμε (οπότε μπορεί ο κάθε πολίτης να γνωρίζει τι καταγραφές μεδουσών υπάρχουν στην κάθε περιοχή από το κινητό του και μέσω των google maps), αλλά και οι καταγραφές είναι ανοιχτές για να μελετηθούν από κάθε βιολόγο και ερευνητή χρειάζεται αυτά τα δεδομένα.

Διαβάστε

Σας τσίμπησε μέδουσα, τσούχτρα; Διαβάστε τι πρέπει να κάνετε για τσούχτρες, μέδουσες

Πρώτες βοήθειες στην υποθερμία; Άμεση φροντίδα για βλάβες από το κρύο. ΟΧΙ στο οινόπνευμα και τον καπνό.

Αλέξανδρου Γιατζίδη

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο ανθρώπινος μηχανισμός προσαρμογής στο κρύο είναι αυτόματος. Γίνεται με μια συγχρονισμένη ενέργεια του νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος. Αυτό -φυσικά- δεν αποτελεί πανάκεια, αφού οι αντιδράσεις δεν είναι οι ίδιες σε όλους τους ανθρώπους.

Όμως, με μια συστηματική εξάσκηση και σταδιακή αύξηση του κρύου, ο άνθρωπος μπορεί να το αντέξει χωρίς να ενοχλείται ιδιαίτερα από τις χαμηλές θερμοκρασίες. Αν και αρχικά μπορεί η προσαρμογή να χαρακτηριστεί βάρβαρη και επώδυνη, με το πέρασμα του χρόνου γίνεται αντιμετωπίσιμη, με πολύ καλά αποτελέσματα.

Οι χειμερινοί κολυμβητές δεν σταματούν την κολύμβηση, ακόμη και τις πιο κρύες μέρες του χειμώνα. Αρχικά, ο κολυμβητής που θα αποφασίσει να μπει σε παγωμένο νερό νιώθει έντονα το κρύο, στη συνέχεια ένα μούδιασμα και λίγο αργότερα ένα κάψιμο σ' όλο το σώμα του. Είναι η στιγμή που το σώμα δεν καταλαβαίνει το κρύο. Όχι όμως για πολύ, καθώς η απώλεια της θερμότητας οδηγεί στην υποθερμία, μέσα σε λίγα λεπτά.

Ο άνθρωπος χάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος της θερμότητάς του από το κεφάλι και το λαιμό του. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό να φοράει καπέλο ή σκουφί και ένα κασκόλ. Αυτά δεν πρέπει να βγουν πριν μπει σε χώρο με κανονική θερμοκρασία, γιατί το κεφάλι και ο λαιμός θα εκτεθούν απότομα στο κρύο, με άσχημα, συνήθως, αποτελέσματα.

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η τροφή. Στο κρύο απαιτείται καλή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες, ζάχαρη και λίπη. Δηλαδή, επιτρέπονται, με μέτρο φυσικά, γλυκά, ωμό λάδι, γάλα, φρέσκο βούτυρο και πολλά φρούτα, λαχανικά και κρέας.

Το οινόπνευμα και ο καπνός, όχι μόνο δεν αυξάνουν την αντοχή μας στο κρύο, αλλά αντιθέτως τη μειώνουν. Μετά την πρώτη αίσθηση ζέστης, το οινόπνευμα έχει την τάση να εξατμίζεται μέσα από τους πόρους, μειώνοντας την θερμοκρασία του σώματος. Μετά τη συστολή των πόρων, εισέρχεται ευκολότερα το κρύο. 

Όσο για τον καπνό, αυτός καταστρέφει την βιταμίνη C, η οποία βοηθάει τον οργανισμό να αντισταθεί στις μολύνσεις και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ ο καπνός προκαλεί συστολή των περιφερειακών αγγείων, με αποτέλεσμα να πηγαίνει λιγότερο αίμα στα άκρα, άρα και να κρυώνουν περισσότερο.

Τέλος, πολύ ωφέλιμη στο κρύο είναι η άσκηση. Ορισμένα σπορ βοηθούν σε μεγάλο βαθμό. Ποδήλατο, ήπιο τρέξιμο, περπάτημα -κυρίως στη φύση- και ενασχόληση με τα χειμερινά σπορ, με τον ανάλογο εξοπλισμό, είναι μερικά σπορ, που έχουν θετικά αποτελέσματα στη "συμμαχία" μας με το κρύο.

Yποθερμία

Όταν η εσωτερική θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος πέφτει κάτω από 35ο C, το αποτέλεσμα είναι η υποθερμία. Όταν η θερμοκρασία ελαττωθεί κάτω από τα κανονικά επίπεδα λειτουργίας του θερμοστάτη σε ένα οργανισμό, αυτό αποκαλείται ιατρικώς υποθερμία. Στην υποθερμία ο οργανισμός, χάνει θερμότητα με μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι παράγει.

Όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι 32-35οC το άτομο εμφανίζει:

α) Ταχυκαρδία

β) Υπέρταση

γ) Ρίγος

δ) Μειωμένη συνείδηση, κρίση, απάθεια

Σε θερμοκρασία σώματος 28-32οC εμφανίζονται:

α) Βραδυκαρδία

β) Μυδρίαση

γ) Επιβράδυνση αντανακλαστικών

δ) Διανοητική σύγχυση

ε) Λήθαργο

ζ) Αλλοιώσεις στο ΗΚΓ

Σε θερμοκρασίες σώματος κάτω των 28οC το δέρμα είναι μελανό και παρουσιάζεται άπνοια, ασυστολία, κοιλιακή μαρμαρυγή, διαταραχή ηλεκτρολυτών, νεφρική ανεπάρκεια.

Άμεση φροντίδα για βλάβες από το κρύο

•   άμεση μετακίνηση από το ψυχρό περιβάλλον, 
αφαίρεση των βρεγμένων ρούχων και 
σκέπασμα με ζεστές κουβέρτες. 


Υποθερμία χεριών – ποδιών

Τα άκρα (χέρια – πόδια) δεν πρέπει να τρίβονται ή να μαζεύονται.

α) Τοπικό μασάζ κατά την επαναθέρμανση

β) Η επαναθέρμανση πρέπει να γίνεται το γρηγορότερο δυνατό.

Υπάρχει ο γενικός κανόνας που εκφράζεται σαν «Διατήρηση ζεστού σκέλους – Να μην είναι υγρό το σκέλος – Να κινείται έστω και παθητικά το σκέλος».

Σαν κανόνας:

α) ζευγάρια κάλτσες – εσώρουχα

β) γάντια

γ) ζεστά υποδήματα

δ) παραπάνω φορεσιές ρούχων

πρέπει πάντα να υπάρχουν όταν γίνονται επισκέψεις ή εκδρομές σε χιονοδρομικά κέντρα

Γενικές Συμβουλές.

Να αποφεύγετε τις απότομες μεταβολές θερμοκρασίας (κρύο ζέστη), την πολύωρη παραμονή στο κρύο, τα κρύα ρεύματα. Αλλάζετε άμεσα τα ρούχα σας όταν είναι βρεγμένα. Προτιμάτε αδιάβροχα ρούχα. Να φοράτε πάντα κάλτσες τον Χειμώνα. Αποφύγετε τα ρούχα που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία (π.χ. στενές ζώνες, παντελόνια)

Διαβάστε επίσης

• Υποθερμία (χαμηλή θερμοκρασία σώματος) Ποιές είναι οι αιτίες; Τρόποι διάγνωσης και αντιμετώπισης
• Χρήσιμες συμβουλές υγείας για τα χιόνια

Οδηγίες για την οδήγηση στο χιόνι. Πώς βάζουμε σωστά τις αλυσίδες χιονιού; (video)

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Συμβουλές προς τους οδηγούς για τις μετακινήσεις τους σε περιπτώσεις δυσμενών καιρικών φαινομένων δίνει η Ελληνική Αστυνομία

-Να φροντίζουν το όχημά τους να έχει αντιολισθητικές αλυσίδες.

-Να χρησιμοποιούν πάντα τις αντιολισθητικές αλυσίδες όπου υπάρχουν ειδικές συνθήκες κυκλοφορίας (παγετός, κ.λπ.).

-Να φορούν πάντα τη ζώνη ασφαλείας.

-Να ενημερώνονται για τον καιρό και την κατάσταση του οδικού δικτύου αν πρόκειται να ταξιδέψουν.

-Να ελέγχουν την καλή λειτουργία των συστημάτων του αυτοκινήτου τους.

-Να φροντίζουν ώστε να είναι εφοδιασμένοι με αρκετά καύσιμα.

-Να μειώνουν ταχύτητα και να αφήνουν αρκετή απόσταση από το προπορευόμενο όχημα για να μπορούν να σταματήσουν με ασφάλεια.

-Να μην φρενάρουν απότομα γιατί υπάρχει κίνδυνος να εκτραπούν της πορείας τους. Με τον ίδιο τρόπο να λειτουργούν και όταν πρόκειται να επιταχύνουν ή να στρίψουν.

-Να έχουν αναμμένα τα φώτα πορείας για να γίνονται πιο εύκολα αντιληπτοί, ιδιαίτερα όπου δεν υπάρχει μεγάλη ορατότητα.

-Να διατηρούν τα φώτα και τους υαλοκαθαριστήρες του οχήματός τους πάντα καθαρούς.

-Να οδηγούν με χαμηλή ταχύτητα για να έχουν τη δυνατότητα ελέγχου του οχήματός τους.

-Να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν διασχίζουν γέφυρες, ανισόπεδες διαβάσεις και δρόμους που δεν είναι πολυσύχναστοι.

Αν οδηγούν σε επαρχιακό δρόμο, να αποφεύγουν τους χιονισμένους χωματόδρομους.

-Να έχουν στο νου τους ότι ενδεχομένως να χρειαστεί πολύ μεγαλύτερος χρόνος για να ακινητοποιήσουν το όχημά τους όταν οδηγούν σε παγωμένο δρόμο.

– Εάν ακινητοποιηθεί το όχημά τους:

-Να μην προσπαθήσουν να «γκαζώσουν» για να απεγκλωβιστούν, γιατί οι τροχοί κινδυνεύουν να εισχωρήσουν ακόμα πιο βαθιά ειδικά σε πολύ χιονισμένα σημεία.

-Να μετακινήσουν δεξιά και αριστερά τους τροχούς μερικές φορές προκειμένου να διώξουν το χιόνι από τους τροχούς.

-Να ειδοποιήσουν αμέσως τις αστυνομικές αρχές.

-Να παραμείνουν στο αυτοκίνητό τους και να ανάβουν τη μηχανή για 10 λεπτά ανά ώρα, ελέγχοντας ώστε η εξάτμιση να είναι καθαρή από χιόνι.

Σε κάθε περίπτωση οι πεζοί και οι οδηγοί να συμμορφώνονται με τις υποδείξεις και τις οδηγίες των τροχονόμων και να διατηρούν τη ψυχραιμία τους. Η ψυχραιμία είναι ο καλύτερος σύμμαχος σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως επισημαίνει η Ελληνική Αστυνομία.

Όταν οδηγούμε στο χιόνι θα πρέπει να ακολουθούμε τα εξής:

• Επιταχύνουμε σταδιακά, οδηγούμε σε χαμηλές στροφές και αλλάζουμε ταχύτητα όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Κατεβαίνουμε, αν χρειαστεί, στη δεύτερη ταχύτητα για να μειώσουμε το γλίστρημα των ελαστικών μας.
• Πιθανόν θα χρειαστεί να αφήσουμε τη δεκαπλάσια από την απαιτούμενη απόσταση μεταξύ του δικού μας και του μπροστινού οχήματος.
• Αν γλιστράμε, οδηγούμε προς την κατεύθυνση που πάει το αυτοκίνητο, για παράδειγμα, αν το πίσω μέρος γλιστρά προς τα δεξιά, στρίβουμε το τιμόνι προς τα δεξιά. Δεν αφήνουμε το τιμόνι ούτε πατάμε φρένο.
• Αν ο δρόμος δεν έχει περαστεί με αλάτι ή χαλίκι, προσέχουμε την οδήγηση πάνω στις ροδιές που έχουν σχηματίσει άλλα οχήματα μιας και το συμπιεσμένο χιόνι είναι πιο ολισθηρό από το φρέσκο.
• Η χρήση των φρένων, του τιμονιού, του γκαζιού αλλά και η αλλαγή ταχυτήτων πρέπει να γίνονται ηπιότερα 
• Τα γυαλιά ηλίου μειώνουν την ενοχλητική λάμψη του χαμηλού χειμωνιάτικου ήλιου και του χιονιού.
• Διατηρούμε χαμηλή ταχύτητα και δίνουμε περισσότερο χρόνο για να σταματήσουμε ή να στρίψουμε.

Πώς βάζω σωστά τις αλυσίδες χιονιού – Step by step guide

Όταν οι καιρικές συνθήκες και το οδόστρωμα, λόγω χιονιού ή παγετού δε μας επιτρέπουν την κίνηση του οχήματος με ασφάλεια, τότε είναι η στιγμή να βάλεις τις αλυσίδες χιονιού. Μόλις περάσεις τα σημεία με χιόνι και ο δρόμος καθαρίσει θα πρέπει να τις αφαιρέσεις πάλι.

Οι αλυσίδες μπαίνουν στους τροχούς που δίνουν κίνηση. Τα περισσότερα οχήματα είναι εμπροσθοκίνητα, αλλά αν δεν ξέρεις ή δεν είσαι σίγουρος, δες στο manual του κατασκευαστή. Στην περίπτωση των 4x4 προτείνεται η τοποθέτηση να γίνεται στους μπροστινούς τροχούς για καλύτερο έλεγχο.

• Στάθμευσε σε ένα σημείο με ασφάλεια, ώστε να μην υπάρχει ο κίνδυνος ατυχήματος. Ευθυγράμμισε τους τροχούς σου. Σε αυτό το σημείο θα ήταν καλό να έχεις γάντια, ώστε να μη λερωθείς, αλλά ούτε και να παγώσουν τα χέρια σου.
• Μόλις τις απλώσεις πάρε το μεγάλο συρματόσχοινο και πέρασέ το πίσω από το ελαστικό. Σταδιακά ξεκίνα να τραβάς τις δύο άκρες του συρματόσχοινου προς τα πάνω. Θα παρατηρήσεις πως με αυτό τον τρόπο οι αλυσίδες σου αρχίζουν και αγκαλιάζουν το ελαστικό.
• Αφού έχεις ολοκληρώσει όλη τη διαδικασία, μετακίνησε για λίγα μέτρα το αυτοκίνητο, ώστε οι αλυσίδες να πάρουν φόρμα από την κίνηση και σταμάτησε ξανά, ώστε να τις σφίξεις εκ νέου.
• Κάνε έναν τελευταίο έλεγχο στην κίτρινη αλυσίδα περιμετρικά του ελαστικού πως έχει κουμπώσει και αυτό ήταν!
• Να θυμάσαι πως με τις αλυσίδες χιονιού πάντα η ταχύτητά σου πρέπει να είναι 20-30 km/h και οι κινήσεις στο τιμόνι και τα πετάλια ομαλές. Μόλις οι αλυσίδες έχουν καλύψει όλο το ελαστικό, τότε ένωσε το σημείο επαφής τους. Στη συνέχεια φέρε όλα τα μέρη των αλυσίδων προς τα εμπρός τεντώνοντας και κούμπωσέ τες.
• Αφού έχεις ολοκληρώσει όλη τη διαδικασία, μετακίνησε για λίγα μέτρα το αυτοκίνητο, ώστε οι αλυσίδες να πάρουν φόρμα από την κίνηση και σταμάτησε ξανά, ώστε να τις σφίξεις εκ νέου.
• Κάνε έναν τελευταίο έλεγχο στην κίτρινη αλυσίδα περιμετρικά του ελαστικού πως έχει κουμπώσει και αυτό ήταν!
• Να θυμάσαι πως με τις αλυσίδες χιονιού πάντα η ταχύτητά σου πρέπει να είναι 20-30 km/h και οι κινήσεις στο τιμόνι και τα πετάλια ομαλές.

Διαβάστε επίσης

• Πώς περπατάμε στο χιόνι και στον πάγο, αποφεύγοντας το γλίστρημα και την πτώση
• Πρώτες βοήθειες μετά από γλίστρημα και πέσιμο (πτώση). Η αρχή αντιμετώπισης R.I.C.E
• Γιατί ματώνει η μύτη; Τι πρέπει να κάνουμε στην ρινορραγία;
• Πόνος στη φτέρνα, πελματιαία απονεύρωση, άκανθα πτέρνας. Θεραπευτική αντιμετώπιση και ασκήσεις για το σπίτι.
• Στραμπούληγμα αστραγάλου ή διάστρεμμα ποδοκνημικής, τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται

Χρήσιμες συμβουλές υγείας για τα χιόνια, αν βρίσκεστε στο σπίτι, μέσα έξω στο αυτοκίνητο

επιμέλεια Κασσιανή Τσώνη, medlabnews.gr iatrikanea

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΗΣ

Αν βρίσκεστε στο σπίτι:

Διατηρείστε το σπίτι σας ζεστό και παραμείνετε εντός αυτού κατά το περισσότερο δυνατό.

Μην αφήνετε τα παιδιά να βγουν έξω ασυνόδευτα.

Ελέγξτε το δίκτυο ύδρευσης, τους σωλήνες και τον υαλοπίνακα του ηλιακού θερμοσίφωνα.

Αν βρίσκεστε στο αυτοκίνητο:

Αποφύγετε την οδήγηση σε δύσβατες περιοχές.

Αλλάξτε πορεία αν βρίσκεστε σε δύσβατο δρόμο και υπάρχει έντονη χιονόπτωση.

Τηρείτε τις αποστάσεις ασφαλείας από τα προπορευόμενα οχήματα.

Παραμείνετε στο αυτοκίνητο αν αυτό ακινητοποιηθεί. Ανάβετε τη μηχανή για 10 λεπτά ανά ώρα και διατηρείτε την εξάτμιση του οχήματος καθαρή από το χιόνι.

Αν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο:

Πηγαίνετε σε ασφαλές μέρος χωρίς να εκτεθείτε στη χιονοθύελλα.

Ντυθείτε με πολλά στρώματα από ελαφριά και ζεστά ρούχα αντί για ένα βαρύ ρούχο και φορέστε ζεστές αδιάβροχες μπότες. Προτιμήστε ένα αδιάβροχο εξωτερικό ρούχο.

Προσέξτε τις μετακινήσεις σας σε περιοχές όπου προβλέπονται χιονοπτώσεις.

Χρησιμοποιείστε αντιολισθητικές αλυσίδες αν είναι απολύτως απαραίτητο να μετακινηθείτε με αυτοκίνητο. Είναι προτιμότερο να ταξιδέψετε κατά τη διάρκεια της ημέρας χρησιμοποιώντας κεντρικούς δρόμους. Ενημερώστε τους οικείους σας για τη διαδρομή που θα ακολουθήσετε.

Προτιμήστε τα μέσα μαζικής μεταφοράς για μετακινήσεις στην πόλη.

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΓΕΤΟΥ

Σε περιοχές όπου έχει δημιουργηθεί παγετός απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή όταν οδηγείτε. Ενημερωθείτε για την κατάσταση του οδικού δικτύου και έχετε αντιολισθητικές αλυσίδες.

Αν μετακινείστε πεζή, φορέστε κατάλληλα παπούτσια ώστε να αποφύγετε τραυματισμούς λόγω της ολισθηρότητας.

ΣΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ

Προληπτικά μέτρα για την προστασία των σωληνώσεων από ενδεχόμενο παγετό:

Βεβαιωθείτε ότι οι εξωτερικοί σωλήνες (πχ ηλιακού θερμοσίφωνα, βρύσες μπαλκονιών) είναι μονωμένοι, διαφορετικά να φροντίσετε ώστε να μονωθούν το συντομότερο δυνατόν.

Αν παρόλα αυτά παγώσουν οι κεντρικοί σωλήνες σας, ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες:

Κλείστε αμέσως τον κεντρικό διακόπτη παροχής νερού του σπιτιού και ελέγξτε τον υδρομετρητή. Αν συνεχίζει να λειτουργεί («γράφει») τότε υπάρχει διαρροή στο δίκτυό σας. Κλείστε τον διακόπτη της κεντρικής παροχής και καλέστε έναν υδραυλικό.

Ελέγξτε αν έχουν βραχεί ή διατρέχουν κίνδυνο οι ηλεκτρικές σας εγκαταστάσεις και απομονώστε τις.

ΠΗΓΗ medlabnews.gr 

Μύθοι και αλήθειες για το κρύο. Τι πρέπει να κάνετε για να προλάβετε την υποθερμία;

Πρωτοποριακή συσκευή χαπάκι, καταπίνεται και παρακολουθεί αναπνοή, καρδιακή δραστηριότητα, υπνική άπνοια

 επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Ερευνητές στις ΗΠΑ δημιούργησαν μια συσκευή σε μέγεθος χαπιού η οποία αφού καταποθεί, παρακολουθεί την αναπνοή και τον καρδιακό ρυθμό από το εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος. Η πρωτοποριακή αυτή συσκευή θα μπορούσε να προσφέρει έναν απλό και βολικό τρόπο για τη φροντίδα των ανθρώπων που είναι επιρρεπείς στην υπερβολική δόση οπιοειδών.

«Αυτή η συσκευή μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση και την παρακολούθηση πολλών καταστάσεων υγείας χωρίς να απαιτούνται επισκέψεις στο νοσοκομείο, γεγονός που μπορεί να καταστήσει την υγειονομική περίθαλψη πιο προσιτή για τους ασθενείς», δήλωσε ο Τζιοβάνι Τραβέρσο, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και αναπληρωτής καθηγητής μηχανολογίας στο ΜΙΤ και γαστρεντερολόγος στο νοσοκομείο Brigham and Women’s.

Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει μια σειρά συσκευών που μπορούν να καταποθούν. Σε αντίθεση με τις εμφυτεύσιμες συσκευές, όπως οι βηματοδότες, οι συσκευές που καταπίνονται είναι εύκολες στη χρήση και δεν απαιτούν χειρουργική επέμβαση. Για παράδειγμα, οι γιατροί χρησιμοποιούν κάμερες σε μέγεθος χαπιού για τη διενέργεια κολονοσκόπησης, μια διαδικασία που παραδοσιακά διεξάγεται σε νοσοκομειακό περιβάλλον.

«Οι άνθρωποι είναι συνηθισμένοι να παίρνουν χάπια και το κόστος της χρήσης των συσκευών που καταπίνονται είναι πολύ χαμηλότερο από ό,τι οι παραδοσιακές ιατρικές εξετάσεις», εξήγησε ο Μπέντζαμιν Πλες, συν-συγγραφέας της μελέτης και ιδρυτής της Celero Systems, μιας εταιρείας ιατρικών συσκευών στη Μασαχουσέτη.

Το VM Pill, όπως ονομάζεται η νέα συσκευή, ανιχνεύει τις μικρές δονήσεις του σώματος που σχετίζονται με την αναπνοή και την καρδιακή δραστηριότητα. Οι ερευνητές χορήγησαν το χάπι στους χοίρους και στη συνέχεια τους έδωσαν μια δόση φεντανύλης, ένα ισχυρό οπιοειδές που μπορεί να προκαλέσει αναπνευστική ανεπάρκεια στους ανθρώπους. Η συσκευή μέτρησε σε πραγματικό χρόνο τον ρυθμό αναπνοής των χοίρων και ειδοποίησε τους ερευνητές, οι οποίοι κατάφεραν να αναστρέψουν την υπερδοσολογία

Οι ερευνητές δοκίμασαν τη συσκευή για πρώτη φορά σε ανθρώπους και συγκεκριμένα σε άτομα που είχαν διαγνωστεί με υπνική άπνοια. Η διαταραχή αυτή προκαλεί διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Οι ερευνητές χορήγησαν το VM Pill σε 10 ασθενείς με υπνική άπνοια. Η συσκευή εντόπισε τις διακοπές της αναπνοής των συμμετεχόντων και παρακολούθησε τον ρυθμό αναπνοής με ακρίβεια 92,7%. Σε σύγκριση με τις εξωτερικές συσκευές, το χάπι μπορεί να παρακολουθεί τον καρδιακό ρυθμό με ακρίβεια τουλάχιστον 96%.

«Η ποιότητα και η συνέπεια αυτών των καταγραφών ήταν εξαιρετική σε σύγκριση με τις συμβατικές κλινικές μελέτες που κάναμε στα εργαστήρια ύπνου», δήλωσε ο Αλί Ρεζάι, συν-συγγραφέας της μελέτης και νευροεπιστήμονας στο Ινστιτούτο Νευροεπιστημών Rockefeller του Πανεπιστημίου της Δυτικής Βιρτζίνια.

«Η συσκευή μας επιτρέπει να παρακολουθούμε εξ αποστάσεως τα ζωτικά σημεία των ασθενών χωρίς καλώδια ή ιατρικό προσωπικό, γεγονός που ανοίγει τη δυνατότητα παρακολούθησης των ασθενών στο φυσικό τους περιβάλλον και όχι στην κλινική ή στο νοσοκομείο», πρόσθεσε.

Ο Τρβέρσο είπε πως η τρέχουσα έκδοση του VM Pill παραμένει στο σώμα μόνο για περίπου μία ημέρα, αλλά η ομάδα του θέλει να βελτιώσει τη συσκευή, ώστε να παραμείνει περισσότερο χρονικό διάστημα. Ελπίζουν επίσης να την αναβαθμίσουν ώστε να μπορεί να χορηγεί αυτόματα φάρμακα για την αναστροφή καταστάσεων όπως η υπερβολική δόση οπιοειδών, μόλις ανιχνεύσει συμπτώματα.

Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Device».

ΠΗΓΗ: Interesting Engineering

Ναυτία, πονοκέφαλο, κόπωση φέρνει η αιθαλομίχλη από την καύση των ξύλων. Μέτρα Πρόληψης δηλητηρίασης από CO. Πρώτες βοήθειες

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η στροφή του κόσμου στα τζάκια και τις ξυλόσομπες είναι μαζική.

Η καύση του ξύλου αυτού με βασικό στοιχείο τον άνθρακα, προκαλεί καθημερινά ολοένα και μεγαλύτερη συγκέντρωση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων, προϊόντων της καύσης, στην ατμόσφαιρα.

Ο μαύρος ή άσπρος καπνός που βγαίνει από τις καμινάδες, αποτελείται από στερεά υπολείμματα καύσης, που λόγω της θερμότητας ανέρχονται από την καμινάδα και βγαίνουν προς τα έξω. Τα αέρια αυτά δεν είναι διόλου ακίνδυνα, αφού περιέχουν  υπολείμματα καύσης και φυσικά σωματίδια που έρχονται στον εισπνεόμενο αέρα.

Τα σωματίδια αυτά είναι και υπεύθυνα για την διαύγεια της ατμόσφαιρας. Έτσι αιωρούμενα σωματίδια με συγκέντρωση έως 10 μgr δεν προσδίδουν θολότητα στην ατμόσφαιρα, ενώ από 50 μgr και πάνω έχουμε το φαινόμενο της ομίχλης ή της αιθαλομίχλης, που φυσικά ανεβαίνει όσο ανεβαίνουν και τα όρια. 

Στις ενώσεις που απελευθερώνονται κατά την καύση μπορεί να περιέχονται και βαρέα μέταλλα, όπως κάδμιο, αρσενικό, κλπ. που μπορεί να είναι στην σύνθεση του ξύλου και να απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα.

Επίσης η καύση χρωματισμένου χαρτιού, φακέλων, πλαστικών μαζί με τα ξύλα, μπορεί να απελευθερώσει, διοξίνες, που είναι επικίνδυνες για το περιβάλλον ακόμα και σε μgr μικρογραμμάρια) (10^-2gr),ενώ οι χρωματισμένοι φάκελοι μπορεί να απελευθερώσουν κάδμιο.

Η χρήση και η καύση επεξεργασμένου ξύλου και ιδίως βαμμένου η πλαστικοποιημένου είναι πολύ επικίνδυνη καθώς απελευθερώνονται πολλές τοξικές ουσίες, όπως φουράνια, διοξίνες και άλλες επιβλαβείς ενώσεις.

Ένας άλλος σιωπηλός δολοφόνος από την καύση βιοανθράκων σε τζάκια και ξυλόσομπες είναι το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), μια κοινή αιτία οξείας και θανατηφόρας ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗΣ που ήδη και φέτος έχει αφήσει τα πρώτα θύματά της. Πρόκειται για ένα άχρωμο, άοσμο αέριο που σχηματίζεται από την ατελή καύση των προϊόντων του άνθρακα. 

Το CO συνδέεται στο αίμα 240-270 φορές ευκολότερα από ό, τι το οξυγόνο, προκαλώντας μεγάλη υποξία στους ιστούς, με αποτέλεσμα την οξεία δυσλειτουργία και ανεπάρκεια πολλών οργάνων ταυτόχρονα. 

Η αιθαλομίχλη έχει ολέθριες επιπτώσεις στην καρδιά, στα αγγεία και στους πνεύμονες.

Είναι χαρακτηριστικά από αιθαλομίχλη είναι τα κρούσματα και καρδιαγγειακών νοσημάτων, η γενοτοξικότητα και η καρκινογένεση, καθώς επίσης και υποκλινικών μορφών αθηρωμάτωσης. 

Τα τελευταία χρόνια, λόγω της μεγάλης χρήσης καυσόξυλων ως την πιο φθηνή λύση θέρμανσης, η Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από τον ΠΟΥ ως χώρα υψηλού κινδύνου στους θανάτους της ΧΑΠ (χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας). 

Τα συμπτώματα της οξείας δηλητηρίασης από μονοξείδιο, είναι ναυτία, πονοκέφαλος, κόπωση, ενώ όσο προχωράει, έχουμε ταχυκαρδία, καρδιακή αρρυθμία, πτώση της πίεσης του αίματος και λιποθυμικά επεισόδια, που αν δεν αντιμετωπιστούν, και το άτομο μείνει στον χώρο, μπορεί να επιφέρουν τον θάνατο, όχι από ασφυξία όπως γίνεται με το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά από δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα.

Καθώς αυξάνει η συγκέντρωση του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα, εμφανίζεται

• ναυτία,

• κόπωση και

• πονοκέφαλος.

Πολύ χαρακτηριστικό είναι το βαθύ κόκκινο χρώμα που αποκτά το θύμα (σαν κεράσι), που είναι εμφανές και στο πρόσωπο. Στη συνέχεια το θύμα πέφτει σε κώμα και επέρχεται ο θάνατος. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και οι πάσχοντες από καρδιοαναπνευστικές παθήσεις είναι πολύ πιο ευάλωτοι στις τοξικές επιδράσεις του μονοξειδίου του άνθρακα.

Εκτός από την οξεία δηλητηρίαση και η χρόνια δηλητηρίαση είναι πιθανή, όταν π.χ. μια οικιακή συσκευή εμφανίζει ελαττωματική λειτουργία και τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα αυξάνουν μεν, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό ώστε να επέλθει κώμα. Ο γιατρός πρέπει να υποπτεύεται τη χρόνια δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα, όταν περισσότερα από ένα μέλη της ίδιας οικογένειας εμφανίζουν συμπτώματα, όπως κόπωση, ναυτία και πονοκεφάλους.

Το κακό με το μονοξείδιο είναι ότι είναι αέριο, άχρωμο, άοσμο και άγευστο κάτι που το καθιστά αόρατο δολοφόνο. Η έκθεση σε 100 ppm (mg) είναι άκρως επικίνδυνη στον άνθρωπο, ενώ ο Π.Ο.Υ. (W.H.O.), ορίζει ως όρια ποιότητας αέρα, τα  7mg/m³    την μέρα

Η έκθεση σε οξυγόνο, άνοιγμα παραθύρων, μεταφορά σε εξωτερικό χώρο, δεν είναι τόσο αποτελεσματική αφού απαιτείται πολύς χρόνος για να σπάσει ο δεσμός, ενώ αυτό γίνεται εύκολα στην ανταλλαγή με το διοξείδιο του άνθρακα.

Για την αντιμετώπιση της δηλητηριάσεως από μονοξείδιο, χορηγείται 100% οξυγόνο ή υπερβαρικό οξυγόνο, δηλαδή οξυγόνο σε υψηλή πίεση και σε διαμορφωμένους θαλάμους πίεσης. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η διάσπαση του δεσμού ευκολότερα επιτυγχάνοντας αύξηση στο πλάσμα από 100mg/Hg, σε 2000 mg/Hg.

Πρώτες Βοήθειες:

1. Καλύψτε τη μύτη και το στόμα πριν εκτεθείτε στον κίνδυνο (για απομάκρυνση του θύματος από το χώρο) αφού προηγουμένως ενημερώσετε κάποιον

2. Ανοίξτε διάπλατα τα παράθυρα.

3. Κλείστε το σημείο διαρροής, εφόσον μπορείτε. Μην χρησιμοποιήσετε αναπτήρα ή σπίρτα διότι υπάρχει κίνδυνος έκρηξης.

4. Μεταφέρετε τον πάσχοντα το γρηγορότερο δυνατό σε καθαρό αέρα.

5. Αν το θύμα δεν εμφανίζει αυτόματη αναπνοή ή δεν ψηλαφάται σφυγμός, ακολουθείται η διαδικασία της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης.

6. Φροντίστε για την άμεση μεταφορά του πάσχοντα σε Νοσοκομείο, για την υποστήριξη των ζωτικών λειτουργειών και χορήγηση Ο2.

Πως μπορώ να προλάβω τη δηλητηρίαση από CO στο σπίτι; 

·  Τακτικό σέρβις των συστημάτων θέρμανσης που λειτουργούν με πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κάρβουνο ή άλλη βιομάζα από ειδικευμένο τεχνικό. 

·  Αποφύγετε τη χρήση θερμαστρών που λειτουργούν με αέριο ή κάρβουνο μέσα σε κλειστούς χώρους (διαμέρισμα, τροχόσπιτο κλπ). 

·  Προτιμάτε πάντα συσκευές που έχουν τη σήμανση CE 

·  Αν χρησιμοποιείτε σόμπα, τζάκι ή καυστήρα βιομάζας σκόπιμη είναι η εγκατάσταση ανιχνευτή CO που λειτουργεί με μπαταρία. 

Πώς μπορώ να θερμάνω το σπίτι μου ή να μαγειρέψω με ασφάλεια όταν δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα; 

·  Ποτέ μη χρησιμοποιείτε μια ανοιχτή ψησταριά ή άλλο είδος φούρνου με αέριο ως μέσο θέρμανσης σε διαμέρισμα, τροχόσπιτο ή σκηνή. 

·  Ποτέ μη χρησιμοποιείτε ψησταριά με κάρβουνα ως μέσο θέρμανσης σε κλειστό χώρο, εκτός αν το έχετε τοποθετήσει μέσα σε καλά αεριζόμενο τζάκι. 

·  Ποτέ μη καίτε κάρβουνα σε κλειστό χώρο. Κόκκινα, γκρίζα ή λευκά εκκρίνουν CO. 

·  Ποτέ μη χρησιμοποιείτε θερμάστρες υγραερίου που προορίζονται για κάμπινγκ σε εσωτερικό χώρο ως μέσο 

θέρμανσης. 

·  Ποτέ μη τοποθετείτε μια γεννήτρια ρεύματος μέσα σε δωμάτιο, σε κλειστό γκαράζ ή κοντά σε οπή εξαερισμού. 

Πώς μπορώ να αποφύγω τη δηλητηρίαση από CO στο αυτοκίνητο μου; 

·  Με τακτικό σέρβις από εξειδικευμένο τεχνικό, ο οποίος πρέπει να ελέγχει και το σύστημα της εξάτμισης. Διαρροή της εξάτμισης προς το εσωτερικό του αυτοκινήτου μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες συγκεντρώσεις CO στη καμπίνα του αυτοκινήτου. 

·  Ποτέ μη βάζετε σε λειτουργία το αυτοκίνητο σας μέσα σε κλειστό γκαράζ. Το μονοξείδιο του άνθρακα από τα καυσαέρια μπορεί να φτάσει πολύ γρήγορα σε υψηλές και επικίνδυνες συγκεντρώσεις. 

Διαβάστε επίσης

• Οι διαφορετικές εκδοχές θέρμανσης και η επικινδυνότητα τους. Η αιθαλομίχλη από την καύση των τζακιών και τι περιέχει.
• Οι διαφορετικές εκδοχές θέρμανσης και η επικινδυνότητα τους. Η αιθαλομίχλη από την καύση των τζακιών και τι περιέχει.
• Τα βλαβερά προϊόντα από την ατελή καύση, των ξύλων και οι κίνδυνοι για την υγεία μας.
• Άμεση αντιμετώπιση δηλητηρίασης από ουσίες, φάρμακα, εντομοκτόνα, είδη καθαρισμού, μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα. Πρώτες βοήθειες

Δηλητηρίαση με Μονοξείδιο του Άνθρακα από: τζάκια, σόμπες, αυτοκίνητα, με ναυτία, κόπωση, πονοκέφαλο. Πρώτες βοήθειες.

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το μονοξείδιο του άνθρακα (CO) αποτελεί προϊόν ατελούς καύσης οργανικών ουσιών. Το CO περιέχεται στα αέρια καύσης, όπως αυτά που παράγονται από αυτοκίνητα ή φορτηγά, από σόμπες, στόφες, φανάρια, μαγκάλια, τζάκια και καυστήρες.

Σε περίπτωση συσσώρευσης μονοξειδίου του άνθρακα σε κλειστούς ή μικρούς χώρους μπορεί να οδηγήσει σε δηλητηρίαση ζώων και ανθρώπων
Η δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα είναι μια ύπουλη κατάσταση, καθώς αυτό είναι άοσμο και δεν διακρίνεται στην ατμόσφαιρα όπως ο καπνός (αιθάλη).

Τα πιο συνηθισμένα ατυχήματα αφορούν οδηγούς οχημάτων που κοιμούνται μέσα σε αυτά με μηχανή, επισκευές οχημάτων που γίνονται μέσα σε κλειστά γκαράζ, συσκευές οικιακής θέρμανσης όπως μαγκάλι, τζάκι η σόμπα σε χώρους που δεν αερίζονται επαρκώς, πυρκαγιές, ανθρακωρύχους, αλλά και απόπειρες αυτοκτονίας. Ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι η έκθεση σε μονοξείδιο του άνθρακα κατά τη διάρκεια του ύπνου ή σε άτομα τα οποία είναι μεθυσμένα, οι οποίοι μπορεί να πεθάνουν χωρίς να εκδηλώσουν συμπτώματα. Η δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα δεν έχει ειδικά συμπτώματα και για τη διάγνωσή της πρέπει να υπάρχει κλινική υποψία.

Η τοξική δράση του μονοξειδίου του άνθρακα οφείλεται στην ικανότητά του να εκτοπίζει το οξυγόνο από τις θέσεις δέσμευσης του με την αιμοσφαιρίνη. Αυτό οφείλεται στην πολύ μεγαλύτερη χημική συγγένεια που έχει το μονοξείδιο του άνθρακα με την αιμοσφαιρίνη, σε σχέση με το οξυγόνο. Η τοξική δράση του CO οφείλεται στο ότι η αιμοσφαιρίνη παρουσιάζει κατά περίπου 200 έως 250 φορές μεγαλύτερη συγγένεια (συχνότερα αναφέρεται η τιμή 210) προς αυτό σε σχέση με το Ο2 σχηματίζοντας την ένωση καρβοξυαιμοσφαιρίνη Έτσι, το αίμα χάνει την ικανότητά του να μεταφέρει οξυγόνο στους ιστούς και οργανισμός ασφυκτιεί. Ο εγκέφαλος είναι το πλέον ευαίσθητο όργανο στην έλλειψη οξυγόνου και για τον λόγο αυτό τα πρώτα συμπτώματα της δηλητηρίασης από το CO είναι ο πονοκέφαλος και η ζάλη, που καταλήγει σε λιποθυμία και τελικά στον θάνατο από ασφυξία. Το χαρακτηριστικό των δηλητηριάσεων από μονοξείδιο του άνθρακα είναι το έντονο κερασέρυθρο χρώμα που αποκτά το σώμα του θύματος και είναι εμφανέστατο στο πρόσωπό του. Με τον τρόπο αυτό εμποδίζεται η ανταλλαγή των αερίων στο επίπεδο των ιστών και γρήγορα εμφανίζεται υποξία. Αντίστοιχα, με την αιμοσφαιρίνη που μεταφέρει το οξυγόνο στους ιστούς, δρα και η μυοσφαιρίνη (myoglobin), η οποία μεταφέρει το οξυγόνο στα μυικά κύτταρα. Η μυοσφαιρίνη επίσης παρουσιάζει κατά περίπου 60 έως 70 φορές μεγαλύτερη συγγένεια προς το CO σε σχέση με το Ο2.

Αν υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση CO στην ατμόσφαιρα, τότε μεγάλο ποσοστό των ερυθρών αιμοσφαιρίων θα μεταφέρει CO αντί για το οξυγόνο που χρειάζονται όλοι οι ανθρώπινοι ιστοί για να λειτουργήσουν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των ιστών και θάνατο.

Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει μεγάλες συγκεντρώσεις CO, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται αρκετή ποσότητα καρβοξυαιμογλοβίνης σε μικρό χρονικό διάστημα. Το γεγονός αυτό πρέπει να το παίρνει σοβαρά υπόψη κανείς, όταν μάλιστα ζει στο περιβάλλον μιας πόλεως όπου η ατμόσφαιρα είναι επιβαρημένη με διάφορους αέριους ρύπους η συνεργιστική δράση των οποίων σε πολλές περιπτώσεις δεν έχει ακόμα εκτιμηθεί.

Καθαρή ατμόσφαιρα πλούσια σε Ο₂ έχει ως αποτέλεσμα να καθαρίζεται ο άνθρωπος από την καρβοξυαιμογλοβίνη που υπάρχει στο αίμα του. Είναι φανερή επομένως και γιαυτό το λόγο η σημασία των εξορμήσεων το Σαββατοκύριακο στην εξοχή.

Ο περιορισμός της ρύπανσης από CO της ατμόσφαιρας των αστικών κυρίως κέντρων έχει άμεση σχέση με τον περιορισμό των εκπομπών από τα αυτοκίνητα, γεγονός που μπορεί να επιτευχθεί τόσο με την καλύτερη λειτουργία του κινητήρα, όσο και με τη χρησιμοποίηση ειδικών αντιδραστήρων μέσα από τους οποίους διοχετεύονται τα καυσαέρια.

Συμπτώματα

Καθώς αυξάνει η συγκέντρωση του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα, εμφανίζεται

• ναυτία,
• κόπωση και
• πονοκέφαλος.

Πολύ χαρακτηριστικό είναι το βαθύ κόκκινο χρώμα που αποκτά το θύμα (σαν κεράσι), που είναι εμφανές και στο πρόσωπο. Στη συνέχεια το θύμα πέφτει σε κώμα και επέρχεται ο θάνατος. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και οι πάσχοντες από καρδιοαναπνευστικές παθήσεις είναι πολύ πιο ευάλωτοι στις τοξικές επιδράσεις του μονοξειδίου του άνθρακα.

Εκτός από την οξεία δηλητηρίαση και η χρόνια δηλητηρίαση είναι πιθανή, όταν π.χ. μια οικιακή συσκευή εμφανίζει ελαττωματική λειτουργία και τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα αυξάνουν μεν, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό ώστε να επέλθει κώμα. Ο γιατρός πρέπει να υποπτεύεται τη χρόνια δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα, όταν περισσότερα από ένα μέλη της ίδιας οικογένειας εμφανίζουν συμπτώματα, όπως κόπωση, ναυτία και πονοκεφάλους.

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

Όταν κάποιος ανακαλύψει ένα άτομο που είναι πολύ πιθανόν να έχει δηλητηριαστεί με μονοξείδιο του άνθρακα θα πρέπει να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες.

• Το θύμα θα πρέπει να μεταφερθεί το συντομότερο σε χώρο που αερίζεται καλά.
• Αν το θύμα δεν εμφανίζει αυτόματη αναπνοή ή δεν ψηλαφάται σφυγμός, ακολουθείται η διαδικασία της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης.
• Με γρήγορες κινήσεις θα πρέπει ο χώρος που συνέβη το ατύχημα να αεριστεί καλά και να γίνει προσπάθεια εντοπισμού της πηγής του μονοξειδίου του άνθρακα, ώστε να διαφυλαχθεί η ασφάλεια των διασωστών.

Πως μπορώ να προλάβω τη δηλητηρίαση από CO στο σπίτι;

·  Τακτικό σέρβις των συστημάτων θέρμανσης που λειτουργούν με πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κάρβουνο ή άλλη βιομάζα από ειδικευμένο τεχνικό.
·  Αποφύγετε τη χρήση θερμαστρών που λειτουργούν με αέριο ή κάρβουνο μέσα σε κλειστούς χώρους (διαμέρισμα, τροχόσπιτο κλπ).
·  Προτιμάτε πάντα συσκευές που έχουν τη σήμανση CE
·  Αν χρησιμοποιείτε σόμπα, τζάκι ή καυστήρα βιομάζας σκόπιμη είναι η εγκατάσταση ανιχνευτή CO που λειτουργεί με μπαταρία.

Πώς μπορώ να θερμάνω το σπίτι μου ή να μαγειρέψω με ασφάλεια όταν δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα;

·  Ποτέ μη χρησιμοποιείτε μια ανοιχτή ψησταριά ή άλλο είδος φούρνου με αέριο ως μέσο θέρμανσης σε διαμέρισμα, τροχόσπιτο ή σκηνή.
·  Ποτέ μη χρησιμοποιείτε ψησταριά με κάρβουνα ως μέσο θέρμανσης σε κλειστό χώρο, εκτός αν το έχετε τοποθετήσει μέσα σε καλά αεριζόμενο τζάκι.
·  Ποτέ μη καίτε κάρβουνα σε κλειστό χώρο. Κόκκινα, γκρίζα ή λευκά εκκρίνουν CO.
·  Ποτέ μη χρησιμοποιείτε θερμάστρες υγραερίου που προορίζονται για κάμπινγκ σε εσωτερικό χώρο ως μέσο
θέρμανσης.
·  Ποτέ μη τοποθετείτε μια γεννήτρια ρεύματος μέσα σε δωμάτιο, σε κλειστό γκαράζ ή κοντά σε οπή εξαερισμού.

Πώς μπορώ να αποφύγω τη δηλητηρίαση από CO στο αυτοκίνητο μου;

·  Με τακτικό σέρβις από εξειδικευμένο τεχνικό, ο οποίος πρέπει να ελέγχει και το σύστημα της εξάτμισης. Διαρροή της εξάτμισης προς το εσωτερικό του αυτοκινήτου μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες συγκεντρώσεις CO στη καμπίνα του αυτοκινήτου.
·  Ποτέ μη βάζετε σε λειτουργία το αυτοκίνητο σας μέσα σε κλειστό γκαράζ. Το μονοξείδιο του άνθρακα από τα καυσαέρια μπορεί να φτάσει πολύ γρήγορα σε υψηλές και επικίνδυνες συγκεντρώσεις.

 Διαβάστε επίσης

• Τα βλαβερά προϊόντα από την ατελή καύση, των ξύλων και οι κίνδυνοι για την υγεία μας.
• Άμεση αντιμετώπιση δηλητηρίασης από ουσίες, φάρμακα, εντομοκτόνα, είδη καθαρισμού, μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα. Πρώτες βοήθειες
• Τι πρέπει να κάνετε αν πάθετε τροφική δηλητηρίαση. Ποια τα συμπτώματα που προκαλεί το χαλασμένο φαγητό; 
• Πυρετός, διάρροιες μπορεί να οφείλονται σε άπλυτα λαχανικά ή κακοσυντηρημένα τρόφιμα. Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται η Σαλμονέλωση
• Tροφική δηλητηρίαση: 20 συνηθισμένα και ασυνήθιστα αίτια. Ποιά είναι τα συμπτώματα και πως μπορούμε να προστατευτούμε;
• Η δηλητηρίαση από βαρέα μέταλλα μπορεί να προκαλεί απώλεια μνήμης, αλλεργικές αντιδράσεις, πίεση, κατάθλιψη, αλλαγή συμπεριφοράς, κούραση, αϋπνία και αύξηση χοληστερίνης. Αποτοξίνωση και πρόληψη
• Γιατί προκαλεί ασφυξία η Δηλητηρίαση από Μονοξείδιο του Άνθρακα; Τι πρέπει να κάνετε για να την αντιμετωπίσετε και πώς προλαμβάνεται;
• Οι διαφορετικές εκδοχές θέρμανσης και η επικινδυνότητα τους. Η αιθαλομίχλη από την καύση των τζακιών και τι περιέχει.
• Γιατί προκαλεί ασφυξία η Δηλητηρίαση από Μονοξείδιο του Άνθρακα; Τι πρέπει να κάνετε για να την αντιμετωπίσετε και πώς προλαμβάνεται;
• Πυρετός, διάρροιες μπορεί να οφείλονται σε άπλυτα λαχανικά ή κακοσυντηρημένα τρόφιμα. Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται η Σαλμονέλα

PhD